ปีนี้ Children's Books out There ฉลองคริสต์มาสแบบแหวกแนว
ด้วยการพาชมสัตว์มหัศจรรย์สั่นประสาทที่ออกระรานเด็ก (ดื้อ) ช่วงคริสต์มาส
ถ้ากล้า ก็มาอ่านกันเลย!
ปกหนังสือเรื่อง Julebestiariet
สารคดีประกอบภาพเกี่ยวกับตัวน่ากลัวช่วงคริสต์มาส
วันนี้ (22 ธค.) เป็นวันทำงานวันสุดท้ายในเดนมาร์กก่อนเข้าสู่ช่วงหยุดยาว คริสต์มาส - ปีใหม่ ค่ะ ก็เลยว่าจะมารีวิวหนังสือเด็กโต และเล่าเรื่องสนุกปนสยองเกี่ยวกับเทศกาลคริสต์มาสสักหน่อย เป็นส่วนผสมที่น่าตื่นเต้นดีเนอะ 555
ปกติแล้วเวลาพูดถึงวันคริสต์มาส เราจะพอจำกันได้ว่า เป็นวันประสูติพระเยซูบ้าง เป็นวันที่ซานตาคลอส หรือ เซนต์ นิโคลัส (นักบุญผู้พิทักษ์เด็ก) ในชุดสีแดงขาว ออกมาทำงานแจกของขวัญให้เด็ก ๆ บ้าง โดยรวม ๆ แล้ว เป็นเทศกาลแสนสุขที่เด็กดีจะได้รับรางวัล ส่วนเด็กดื้อก็จะได้ถ่านดำ ๆ เป็นการลงโทษ ส่วนวันที่เด็ก ๆ จะได้เปิดกล่องของขวัญก็แตกต่างกันไป ไม่คืนวันที่ 24 (คริสต์มาสอีฟ) ก็เช้า หรือ บ่ายวันที่ 25 หลังเข้าโบสถ์แล้ว
แต่ว่าที่มาของเทศกาลคริสต์มาส ซึ่งมีหลักฐานว่าฉลองกันมาตั้งแต่ราว ๆ คริสตศตวรรษที่ 2 และสืบต่อกันมาเป็นเทศกาลที่เรารู้จักกันนั้นมีประวัติศาสตร์ที่สลับซับซ้อน และแตกต่างกันอย่างมากในภูมิภาคต่าง ๆ บางประเทศยังคงฉลองวันตายของเซนต์ นิโคลัส ผู้ใจบุญ (6 ธค.) แยกจากวันประสูติพระเยซู (25 ธค.) อยู่ ขณะที่บางประเทศจับสองวันนี้มารวมกันเป็นวันเดียวคือวันที่ 25 ธค. แถมผนวกตัวละครน่ากลัวอื่น ๆ จากความเชื่อท้องถิ่นเข้าไปอีก เพื่อขู่เด็กไม่ให้กล้าดื้อซน
เซนต์ นิโคลัส (ราว ๆ คศ. 208 - 352) เป็นบิชอปแห่งแคว้นไมรา (ประเทศกรีซ)
ได้ชื่อว่าเป็นนักบุญผู้พิทักษ์เด็ก เพราะได้มอบเงินทองให้กับพ่อของเด็กสาวยากจน
เพื่อป้องกันไม่ให้เด็ก ๆ ถูกขายไปเป็นทาส
บางตำนานกล่าวว่าท่านยังเคยได้แสดงปาฏิหาริย์คืนชีพให้เด็กเล็ก ๆ ด้วย
เมื่อเวลาผ่านไป เรื่องราวของเซนต์นิคได้ถูกรวมเข้ากับภาพจำ
ที่ผู้คนมีต่อเทพเจ้าพื้นถิ่นก่อนคริสตกาล
เช่น โอดิน (เทพเจ้านอร์ส) และแซตเทิร์น (เทพเจ้าโรมัน) ผู้มีเครายาวสีขาว
ราวคศต. 1500 นิกายโปรเตสแตนต์ ซึ่งต้องการรวมศรัทธาไว้ที่พระเยซูเพียงผู้เดียว เริ่มมีอิทธิพล
หลายประเทศตัดวันสำคัญของนักบุญต่าง ๆ รวมถึงวันเซนต์นิโคลัสออกไป
แต่คอนเซปต์การให้ของขวัญ (และลงโทษ) เด็ก ๆ ในช่วงธันวาคมยังคงอยู่
ในช่วงนี้ ตัวละครหลายตัวถูกเพิ่มเข้ามาเพื่อทำหน้าที่แจกของขวัญและข่มขู่เด็ก ๆ
สิ่งมีชีวิตพิศวงเหล่าถูกรวมอยู่ในหนังสือสารคดีภาพสำหรับเด็กประถม - วัยรุ่นชื่อ Julebestiariet (2017) เขียนโดย Benni Bødker จากประเทศเดนมาร์ก
หนังสือเล่าเรื่องของอสูรวันคริสต์มาสทั้งหลายในสไตล์ Advent calendar หรือก็คือ การเปิดกล่องเล็ก ๆ บนปฏิทินแบบพิเศษ เพื่อนับถอยหลังเข้าสู่วันคริสต์มาส (Advent หมายถึง การมาเยือนของพระเจ้า) แต่แทนที่จะเปิดกล่อง ผู้อ่านจะได้พลิกหน้ากระดาษอ่านเรื่องเล่าสั้น ๆ ของตัวละครสยองขวัญที่ออกระรานเด็ก ๆ ช่วงเดือนธันวาคมตั้งแต่ 1 - 24 ธค. ไปวันละเรื่องแทน รวมแล้วก็มีตั้ง 25 ตัวแน่ะ
Advent calendar (หรือ Julkalender ในภาษาเดนิช) เป็นปฏิทินนับถอยหลังที่มีหลายรูปแบบ
ภาพนี้เป็นกล่องช็อกโกแลต Advent calendar
เด็ก ๆ จะแกะบานประตูเล็ก ๆ ออกมาวันละบานเพื่อเอาขนมด้านใน
อสูรวันคริสต์มาสที่เราจะได้รู้จักในเล่มก็เช่น
ยูลบุค (Julebuk) เจ้าแพะคริสต์มาส สัตว์ในตำนานประจำถิ่นยุโรปเหนือที่จะรอนแรมไปตามบ้านต่าง ๆ เพื่อแบล็กเมล์ผู้คน ถ้าไม่อยากให้ยูลบุคแพร่งพรายความลับน่าอับอายหรือเรื่องดำมืดต่อหน้าธารกำนัล บ้านหลังนั้นต้องติดสินบนมันด้วยของกินและของขวัญ 🐏
ครัมปุส (Krampus) อสูรในแถบเยอรมนี ที่ออกมาหาเด็กดื้อกินเป็นอาหารช่วงธันวาคม 😈
แพร์คตา (Perchta) สาวงาม/แม่มดจากหุบเขาเร้นลับในสวิสเซอร์แลนด์และออสเตรีย ที่ออกเดินทางมาให้พรคนที่ต้อนรับขับสู้นางอย่างดีในช่วงคริสต์มาส และจับเด็กดื้อเด็กขี้เกียจมาแหวะพุง ควักไส้ ยัดฟาง และโยนลงบ่อน้ำ 🧙♀️
แต่ละเรื่องเล่าจะมีข้อมูลตำแหน่งแห่งที่ซึ่งเหล่าตัวน่ากลัวอาศัย (และออกอาละวาด) คำแนะนำวิธีหลีกเลี่ยงไม่ให้ตกเป็นเหยื่อของพวกมัน และระดับความอันตราย ที่ใช้ภาพลูกสนเป็นสัญลักษณ์ ยิ่งมีลูกสนมากก็ยิ่งอันตราย เช่น ยูลบุค อันตรายแค่ประมาณระดับสาม ขณะที่ครัมปุสและแพร์คตา อันตรายระดับห้า
ตัวอย่างเนื้อในหนังสือ ออกแบบมาให้ผู้อ่าน
ทยอยอ่านเรื่องสัตว์สยองขวัญวันละเรื่อง เรื่องละสองหน้า
Julebestiariet วาดโดย John Kenn Mortensen นักวาดกราฟิกโนเวลจากเดนมาร์ก เจ้าของลายเส้นหมองหม่นมืดทะมึนที่แสนละเอียดละออ นับเป็นคอมบิเนชั่นที่น่าสนใจมากสำหรับหนังสือ non-fiction สำหรับเด็ก
⚠️ ไม่แนะนำสำหรับเด็กเล็ก แต่สำหรับเด็กตั้งแต่ประถมปลายขึ้นไป ที่อยากรู้อยากเห็น และสนใจอ่านเรื่องลี้ลับ ผีสาง เป็นเรื่องธรรมชาติ น่าจะเป็นเรื่องที่สนุกระทึกขวัญดีที่เดียว
ผลงานภาพประกอบหนังสือเด็ก/วัยรุ่นเล่มอื่น ๆ ของคุณ John Kenn Mortensen
ในบทความหน้า เราจะมาเล่าถึงการจัดกิจกรรมต่อยอดสำหรับเด็กและครอบครัวธีม "ตัวน่ากลัววันคริสต์มาส" (Julvæsner) ที่พิพิธภัณฑ์โมสโกด์ เมืองออฮุส ประเทศเดนมาร์ก ให้ฟังค่ะ ออกมาเดินเพ่นพ่านรับวันคริสต์มาสรอบพิพิธภัณฑ์เลยทีเดียว
ยูลบุค ตัวเป็น ๆ ออกเดินท่องพิพิธภัณฑ์ในยามบ่าย (ที่เริ่มจะมืดแล้วในฤดูหนาว)
แล้วติดตามอ่านกันนะคะ
*บทความนี้ตีพิมพ์ในเฟสบุ๊กเพจ Children's Books Out There ที่นี่
อ้างอิง
Comments